شاخص توده بدن یا بی ام آی چیست؟

شاخص توده بدن یا BMI یک وسیله استاندارد برای تعیین وزن بدن است و بین سایر معیارهای سنجش وزن ، بدون ارتباط با جثه افراد میتواند توده فعال بدن را مشخص نموده و تعیین کند که فرد در زمره افراد چاق، معمولی و یا دارای کمبود وزن می باشد. اما این شاخص دارای نکات ظریفی است که در محاسبات سنجش وزن باید به آنها توجه نمود و راه حلی اندیشید.

بر اساس فرمول شاخص توده بدن اگر فردی دارای BMI معادل 27 باشد، در بدن وی ممکن است بین 10 تا 31 درصد چربی وجود داشته باشد. در صورت عضلانی بودن فرد(مانند ورزشکاران و دوچرخه سواران)، افزایش آب میان بافتی به علت خیز یا ادم و یا تراکم توده استخوانی بدن، عدد بدست آمده نمایانگر افزایش چربی بدن به طور دقیق نخواهد بود. در کودکان و نوزادان، میزان BMI با افزایش سن تغییر میکند.

در هنگام تولد BMI مطلوب برای نوزادان در محدوده 13 کیلو گرم بر متر مربع است و در یک سالگی به بیشترین مقدار خود یعنی 18 کیلوگرم بر متر مربع بالغ می گردد و در 6 سالگی مجددا کاهش یافته و به 15 کیلوگرم بر متر مربع می رسد.

با BMI  شروع فرایند پیش بلوغ و دوران بلوغ مجددا مقدار مطلوب افزایش می‌یابد. ضمنا با این روش امکان تعیین نحوه توزیع چربی و انباشتگی آن در سطوح و نواحی بدن وجود ندارد.

 نحوه محاسبه BMI :

از تقسیم وزن بدن (به کیلوگرم ) بر اندازه قد (به متر)  بدن فرد به توان 2 ، BMI بدن فرد محاسبه می گردد.

 

طبقه بندی	شاخص توده بدنی
کم وزن	کمتر از 18.5
با وزن طبیعی	24.9 – 18.5
اضافه وزن	29.9- 25
چاقی درجه یک	34.9 – 30
چاقی درجه دو	39.9 – 35
چاقی درجه سه	بیش از 40

 

شاخص توده بدنی، احتمال ابتلا به بیماری‌ها را بررسی میکند و اگر شاخص توده بدنی شما کمتر از 18٫5 باشد، احتمال ابتلا به بعضی بیماری‌ها مانند کم خونی، ناباروری، پوکی استخوان، سوء تغذیه و ضعف سیستم ایمنی و افزایش ابتلا به عفونت و بیماری افزایش می‌یابد. در صورت کمبود وزن ممکن است پزشک، آزمایش خون و سایر ارزیابی‌های لازم را انجام دهد تا احتمال ابتلا به سوءتغذیه را بررسی کند.

همچنین شاخص توده بدنی زیاد احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگری از جمله بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت نوع 2، سنگ کیسه صفرا، آرتروز، آپنه خواب،افسردگی و سایر بیماری‌های روانی، سرطان‌های خاص مثل سرطان روده بزرگ، سینه، کیسه صفرا و اندومتریوز را بالا میبرد.

البته ممکن است بدون شاخص بدنی زیاد هم به بیماری‌های ذکرشده مبتلا شوید. همچنین ممکن است با وجود بی‌ام‌آی زیاد هیچ‌کدام از این بیماری‌ها را نداشته باشید. ژنتیک و سایر عوامل مثل سیگار کشیدن نقش مهمی در‌ ایجاد این بیماری‌ها دارند.